“Türkiye’nin akciğerleri” Kaz Dağı’nın tahrip edilmesine karşı yapılacak büyük mitingin hazırlığı sürerken, Bayramiç’te sondaj izni alan Kanadalı şirket, ormanda 24 saat maden aramaya başladı.
Balıkesir ve Çanakkale il sınırları içinde kalan Kaz Dağı’nda Milliyet’in gündeme taşıdığı maden talanına karşı bölgede oluşan sivil muhalefet hızla büyüyerek Türkiye’nin en büyük çevre hareketlerinden biri haline geldi. Kaz Dağları’nın eteklerinde sivil toplum örgütleri, belediyeler, çevre örgütleri ve köylüler sondaj çalışması yapan şirketlerin üretime geçerek bölgeyi tahrip etmemesi için büyük bir miting yapmaya ve Anayasa Mahkemesi’ne başvurmaya hazırlanıyor.
Bayramiç’te ise sondaj izni alan Kanadalı Teck Cominco şirketi, ormanlık alanda maden arama çalışmalarını gece gündüz hız kesmeden sürdürüyor. Küçükkuyu’da sondaj çalışmalarını tamamlayan Global Madencilik ise Enerji Bakanlığı’na 10 yıllık işletme ruhsatı ve işletme izni için başvuruda bulundu.
‘Köylülere erzak dağıtılıyor’
Bayramiç’in Muratlar köyündeki üç alanda sondaj izni alan Kanadalı Teck Cominco şirketi, ormanlık alan içindeki çalışmalarına aralıksız devam ediyor. Pirentepe’deki sık ağaçlık alanda yerin metrelerce altına inen dev sondaj makineleri gece saatlerinde de hummalı faaliyetine ara vermiyor.
Bölge halkından seçilen işçiler, 24 saat çalışmaların devam etmesi 8 saatlik üç vardiyada ter döküyor. Bayramiç Belediye Başkanı İsmail Şahin Tuncer ise maden şirketinin Muratlar’da, köylülere erzak dağıtarak, köylülerin traktörlerini kiralayarak sempati toplamaya çalıştığını söylüyor.
Dev miting 27 Ekim’de olabilir
Küçükkuyu’daki maden şirketlerine karşı çıkan çevreciler, muhtarlar, köylüler ve yerel yöneticiler ise mücadelelerini artık “Kaz Dağı Koruma Girişimi” adı altında yürütecekler. Girişimin yönetiminde beldenin AKP’li Belediye Başkanı Yusuf Aksoy, avukat Mehmet Öngen, Bahçedere Köyü Muhtarı Ahmet Ergin de yer alıyor. 27 Ekim’de Çanakkale Sanayi ve Ticaret Odası’nın düzenlediği panele Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler’in de katılması halinde Çanakkale’de dev bir miting planlanırken, bölgenin binlerce sakini seslerini duyurmak için Çanakkale’ye akın edecek.
Avukat Öngen, yeni Maden Yasası’nın ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) raporu almayı kolaylaştıran maddelerinin iptali için CHP’li milletvekillerinin 2004 yılında Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı başvurunun hâlâ değerlendirilmediğini belirterek, “Umudumuz bu maddelerin iptal edilmesi, o zaman maden şirketleri kolayca ÇED raporu alamazlar. Ancak daha fazla gecikirse, söz konusu başvurunun öne alınması için Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkımızı kullanacağız. Bölgeden çok sayıda başvuru olacak” dedi.
İşte şirketler ve ‘arama’ bölgeleri
# Teck Cominco: Başka ülkelerde de faaliyet gösteren Kanadalı şirket, Bayramiç Muratlar, Çan Söğütalan mevkilerinde sondaj izni aldı. Altın ve bakır arıyor.
# Global Madencilik: Hasan Gülaçtı’nın yönetim kurulu başkanlığını yaptığı Türk şirketi, Küçükkuyu Fatma Kayası mevkiinde altın, çinko, kurşun ve bakır arıyor.
# Oreks Madencilik: İşletme izni alan Türk şirketi Yenice’de kurşun çıkarıyor.
# Koza Altın: Havran’da işletme ruhsatı alan şirket altın çıkarıyor.
# Gesom Madencilik: Yenice’de kurşun ve çinko arıyor.
# Kuzey ve Doğu Truva Madencilik: Kanadalı Teck Cominco’nun ortağı olan şirket arama ruhsatı aldı.
Şirketler üretime geçerse neler olur?
jeoloji Mühendisleri Odası Temsilcisi Yüksek jeoloji Mühendisi Tahir Öngür, maden arama şirketlerinin üretime geçmesi halinde yaşanacak çevre felaketlerini şöyle sıraladı:
# 50 ton altın rezervi için 10 senelik işletme sürecinde 100-150 milyon ton kayanın kazılması lazım. Bu sırada ormanlık bölge sıyrılır, çevre bozulur.
# Bir işletme sahasında geriye kalan çukurun çapı 1 kilometre, derinliği 400 metre olacak.
# Kazıldıktan sonra açıkta bırakılan kükürtlü mineralli toprak oksijenle birleşince çevreye ağır metal yayacak. Bu suyla, havayla çevreye yayılacak.
# Bölgede bulunduğu tahmin edilen yaklaşık 200 ton altının çıkarılması için 300-400 bin ton siyanür kullanılacak. Bunun yüzde 30’unun havaya salınması durumunda 10-12 yıl içinde 60 bin ton siyanür çevreyi etkileyebilir.
# 50 ton rezervli bir madende 10-15 bin nüfuslu bir kasabanın tükettiği kadar su harcanır. İşletmelerin tamamı, 1 milyon nüfuslu Kaz Dağı ve çevre illeri kadar su tüketir.
Kaynak: Milliyet