Özellikle pavyon tasarımları yaparken, geçici bir yapı için harcanan malzemeden tasarruf edilmesi gerektiği düşüncesiyle yola çıkan Shigeru Ban, 1989’dan bugüne, alışılmışın dışında, Kağıt Tüp Konstrüksiyon binalar yapılar yapmaya devam ediyor. Dünyanın çeşitli yerlerinde bu teknikle eserler üreten Ban’ın tekniğine, yapılmış örnekler üzerinden kısaca göz atacağız.
Kağıt Çardak – Nagoya, Japonya, 1989
Bu yapı, bir dizi kağıt tüp konstrüksiyonların ilki. Dairesel beton kolonların yerine kullanılan 325 mm çapında, 15 mm kalınlığında ve 4 m yüksekliğindeki 48 tüp, suya dayanıklı olabilmesi için parafinle kaplanarak beton bir tabana dairesel olarak yerleştirildi. Yapışkan bir maddeyle birbirlerine yapıştırıldıktan sonra ise tepelerinden ahşap bir çemberle birleştirildi. Yapı tamamlandıktan sonra 6 ay boyunca rüzgar ve yağmura maruz bırakılarak test edilen yapının daha da sağlamlaştığı gözlemlendi.
Bir Şairin Kütüphanesi – Zushi, Kanagawa, Japonya, 1991
Mimarın daha önceden geliştirdiği ve büyüttüğü bir eve yapılan bir ek olan bu kütüphane, kitaplarını kağıttan bir odada saklama fikrinden çok etkilenen ev sahibi tarafından istenmiş. Kütüphanede kullanılan tüpler 100 mm çapa ve 12 mm genişliğe sahip. Eğimli kısımlarda ise gergin çelik teller kullanılmış.
Miyake Tasarım Stüdyosu Galerisi, Shibuya, Tokyo, Japonya, 1994
Bu yapıda, yangına dayanıklılık şartı getiren zonlama yasaları nedeniyle kağıt tüpler birincil malzeme olarak kullanılamamış. Kağıt tüplerin kesişimi ve zemin, herhangi bir kaymayı engelleyecek şekilde tasarlanmış. Tüplerin dışarıdaki sırası zeminde gölgeden çizgiler oluşturarak gün boyunca bir animasyon etkisi yaratıyor.
Kağıt Kubbe, Osaka-cho, Gifu, Japonya, 1998
Ahşap bir bina yapmakta olan bir şirket, fırtınalı havalarda da dışarıdaki çalışmaların devam etmesini sağlayacak ancak aynı zamanda kendilerinin monte edebileceği kadar da basit bir yapı istemiş. Alanın koşullarına ve kullanım biçimine göre, 27 m span yapan, merkezde 8 metre yüksekliğe ulaşan ve 23 metre genişliğinde bir alan kaplayan yapı hazırlandı. Kağıt tüpler kıvrılamadığı için, her bir yay 1,8×0,9 metrelik modüllere bölündü. Bu kez metal halkalar yerine, sabitlemek amacıyla kontrplak kullanıldı. Kağıt tüplerin zaman içinde nemden dolayı genişlemesini minimuma indirmek için tüpler üretanla kaplandı. Momentten kaynaklı kıvrılmanın önüne geçmek için ise tüplerin uç kısımları ve birleşme noktaları düzleştirildi.
Japonya Pavyonu, EXPO 2000 Hannover – Almanya, 2000
Hanover Expo’nun ana teması çevreydi ve Japonya Pavyonunun ardındaki konsept ise söküldüğünde mümkün olduğunca az sanayi atığı çıkaracak bir yapı hazırlamaktı. Amaç, bina yapımında kullanılan hemen tüm malzemenin geri dönüşümünün ya da yeniden kullanımının mümkün kılınmasıydı. Burada da Kağıt Kubbe’de olduğu gibi, kağıt tüplerden yapılma bir tünel düşünülmüştü. Ahşap eklemler yerine ızgara bir kabuk önerisi ile başlanan yapı, 73,8 metre uzunluğunda, 25 m genişliğinde ve 15,9 m yüksekliğinde olacaktı. Bu öneri, uzun kenardaki yanal yükleri azaltmaya yaradı.
Kağıt Kemer – Modern Sanat Müzesi (MoMA), New York, ABD, 2000
MoMA’da gerçekleştirilen “Making Choices-Seçimler Yapmak” sergisi kapsamında Kağıt Kemer, geleneksel mimariyi yansıtmak amacıyla kullanıldı. 26,5 m uzunluğundaki kağıt kemer, bahçenin üzerini kapladı. Finansal problemler nedeniyle planlandığının 3’te 1’i boyutlarda inşa edilse de, konsept başarılı bir şekilde sergilendi.
Centre D’ınterpretatıon du Canal de Bourgogne – Pouilly-en-Auxois, Fransa, 2005
İçinde küçük bir müzenin de yer aldığı Canal de Bourgogne’nin geçmişine adanmış olan geniş kültürel kompleksin ilk aşamasını kayıkhane oluşturuyor. Tamamen kağıt tüplerden yapılan bir yapı, sergilenmek üzere orada bulunan eski bir teknenin barınağı olarak tasarlandı.
Vasarely Pavyonu – Aix-en-Provence, Fransa, 2006
Bu geçici yapı, Cezanne in Province anma festivali dahilinde sanatçı Paul Cezanne’ın anısına geçici olarak Mont Sainte-Victoire manzarasına karşı inşa edildi. 8 metre yüksekliğinde ve 16 metre çapındaki bu şemsiye şeklindeki yapı, kendi kendini destekleyen kağıt tüplerle yapıldı.
Kağıt Çay Evi – Londra, 2008
Kağıt Kubbe Tayvan – Tayvan, 2008
Yazı ve Görseller: Shigeru Ban Architects
Çeviri: Mimdap
müthiş hoş bir yaklaşım toplumcu bir bakış. herkese farklı alanlarda örnek olmasını dilerim. çok heyecan verici bir şey.
geleneksel veyahutta konvansiyonel tuğla duvar sıva cam çerçeve kiremit çatı gibi yapı denince akla gelen elemanları tümüyle bir tarafa bırakan bir manada tabu yıkıcı bu mimarlık tavrını ayakta alkışlıyorum. çok çarpıcı hakikaten.
Kendini halkın sorunlarına adamış, nerede afet olsa oraya koşturan ve doğadaki olanakları bina yapımında zekice kullanan Shigeru Ban çağımızın ışık saçan önderlerinden bence. Sınır tanımayan mimarlar, çevreciler, sıfır emisyoncular, küresel ısınmaya karşı olanlar, küreselleşmeye karşı olanlar biraz daha bu adamı incelemelerinde yarar var. Çünkü Ban, yaptığı işle gerçekten küresel düzenin doğaya ve insan karşı problemli yaklaşımıyla kendi sahasında savaşıyor. Dayanışmayı öne çıkarıyor. Sadece laf söyleyip kendi mesleki alana dair hiç bir becerisi ve hiçbi düşüncesi olmayan kalabalıklardan çok farklı.
Biraz daha bizim ülkemize sık gelse bir faydası olur mu acaba?
Kağıttan bina mı olurmuş? İlk algılanmasında bu soru sorulabilir fakat bakın nasıl da oluyormuş… Hem de herşey oluyormuş.
bu harikulede adam Shigeru Ban için yaratıcılığının tanınması üzerine bize bir kapı açtığınız içibn teşekkürler. bir çubuk, bir kağıt rula mimaride başlama noktası olduğunda düzlem nasıl değişiyor, ne çeşit yorumlar ortaya çıkıyor görülmekte.