2002 sonlarında araştırmacı Ömer Türkoğlu bir müzayede ortamında 109 adet eski Ankara fotoğrafından oluşan bir albüm görüp Mimarlık Tarihçisi Prof.Dr. Ali Cengizkan’ı haberdar ediyor. Ankara’nın kuruluş yıllarına tanıklık eden, özgün kare ve pozlarla hazırlanmış ve de “Ankara Şehremaneti Mektupçusu Tahsin Beyefendi”ye ithaf edilen bu albüm, o zamanlar başkanı olan Timur Erkman’ın çabasıyla Ankara Enstitüsü Vakfı’na kazandırılıyor. Cengizkan 2000’lerden başlayarak Ankara’nın ilk planı ve ilk yıllarına ilişkin araştırmalarını kağıda döküp, çevresindekilerin de katkı ve yardımlarıyla “Ankara’nın 1923-1933 arasındaki gelişimini kartpostal ve fotokartlardan, ayrıca ‘Albüm’den destek alarak mimari model olarak yeniden kurmak” hedefine odaklanıyor.
İşte 12 Kasım 2019 akşamı CERMODERN’in iki büyük salonunu hizmete açtığı, Vehbi Koç Vakfı ve Koç Üniversitesi VEKAM’ın düzenleyiciliğini, Ali ve Müge Cengizkan’ın küratörlüğünü, BAREK’in grafik tasarımcılığını üstlendikleri görkemli “Bir Şehir Kurmak: Ankara 1923-1933” sergisi böyle oluşuyor. Atila Cangır, Gökçe Günel, Uğur Kavas, Koray Özalp ve Ali Cengizkan’ın arşivlerindeki fotoğraflarla, yaklaşık 6000 kadar kartpostal arasından Yenişehir’e ilişkin 1300 kartpostal elden geçiriliyor, karşılaştırılıyor. 1923-1933 arasında Yenişehir’de inşa edilen, özel ve kamu kullanımında olan 350 yapının mimari olarak “duruşları” kayda alınıyor. Ne yazık ki “bilgisizlik-geçmişsizlik-görgüsüzlük-hoyratlık-Cumhuriyet düşmanlığı-vandallık” gibi adlandırılabilecek vurdumduymazlıklar sonucunda 2019 itibariyle 320 özel konutun sadece 10’u, 28 kamu konutunun ise 18’i ayakta kalabilmiş. Eski Ankara/Yeni Ankara ikilemi içinde yeni bir şehrin nasıl kurulduğunu anlatmaya çalışan sergide; üç boyutlu mimari ve kent modellemeleri ve videoları, dönem belgeselleri ve filmleri, şehir sakinlerinin gözlemleri, panolar-afişler-maketler yardımıyla görselleştiriliyor.
Sergiye okumalar ve yeni belgelerle derinlik katan aynı adlı kitap, ilgilenenlerin beğenisine sunulmuş. Büyük boy 482 sayfalık, metinleri Ali Cengizkan tarafından oluşturulan kitap, bence en az bir tam gün gezilmesi gereken sergiye, bu kadar zaman ayıramayıp okumayı yeğleyeceklere yardımcı olacak gibi. Kitabın başlardaki “Varolmayan Kartpostallar” bölümü hayli ilginç. “Panoramalar” bölümü Ali Cengizkan’ın 4 yazısı ile, Ömer Türkoğlu, Günkut Akın ve Yener Baş’ın yazılarından oluşuyor. Ankara’nın o yıllarına çeşitli başlıklar altında eğilen “Kesitler” bölümünden sonra Atatürk’ten Bayar’a, Hermann Jansen’den Ernst Arnold Egli’ye, Nafiz Kotan’dan Şakir Zümre’ye kadar 38 kişilik “Enstantaneler:Şehrin Sakinleri” bölümü yer alıyor.
Ayrıntılı bilgilerine “vekam.ku.edu.tr” adresinden ulaşabileceğiniz, kitabını Yapı Kredi Yayınları satış mağazalarından edinebileceğiniz bu sergiyi “Ankaralı iseniz-Ankara’da yaşıyorsanız-Ankara’yı her şeye karşın seviyorsanız” 12 Ocak 2020’ye kadar mutlaka gezmelisiniz.
Kaynak : www.sanattanyansimalar.com