18 Aralık 2009

Duvarlarda gördüğümüz sarı yumruklar da neyin nesi? İstanbul caddelerinde gezerken rastladığımız bu resimler, graffiti örnekleri.

Graffiti, duvara resim yapma sanatı demek. Sarı yumruklar ERASMUS öğrenci değişim programı kapsamında Türkiye’ye gelen Matthias Wermke, nam-ı diğer Kripoe tarafından yapılmış. Kripoe, Berlin’de Küçük İstanbul olarak adlandırılan Kreuzberg’de büyümüş ve Graffiti’yi buradaki Türk gençlerinden öğrenmiş. O, duvar boyama sanatını gençliğinin ve kimliğinin bir parçası olarak görüyor.

İstanbul’da Galata, Karaköy, Cihangir civarında gezip de sarı yumrukları görmeyen yoktur. Kepenklerden duvarlara, çatılardan köprü altlarına, çöp kutularından bacalara birçok yerde karşınıza çıkıyor bu yumruklar. İnternet ortamında da hızla yayılan bu resimlerin altında hep aynı imza var: Kripoe. Mayıs ayının ilk günlerinde görülmeye başlayan bu resimler, kepenklerin kapalı olduğu sabah saatlerinde bir görsel şölen sunuyor.

Yumruklar kimi zaman tek başına, kimi zaman ikili üçlü gruplar halinde resmedilmiş. Bazen bir melek kanadıyla sarılmış, bazen bir patenin içinde… Çoğunluk ipin ucunda sallanıyorlar. Bir de sarı yumruklara eşlik açılmış bakan gözler var, görenleri kendisine hayran bırakıyor. O kadar ki Facebook ortamında “Azimli Alman Kripoe Bizim Eve de Sarı Yumruk Yapsın!” isimli grup bile kurulmuş.

Bu graffiti resimlerin sahibi Kripoe hakkında pek fazla bir malumat yok. Adı Matthias Wermke (30). Berlin’de yaşıyor. Halen Almanya Güzel Sanatlar Akademisi öğrencisi. ERASMUS öğrenci değişim programıyla geldiği Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde on ay eğitim gördü. Wermke, duvarları da bu sürede boyamış.Graffiti sanatçıları daha çok isimleri ile değil de imzaları ile bilinip tanınıyor. Kripoe hakkında fazla bilgiye ulaşılamamasının nedenlerinden biri de bu. Geçtiğimiz günlerde ilk sayısını yayınlayan Bosphorus Graffiti Magazine dergisi Kripoe’nun bir yazısına yer verdi. Kripoe, Berlin’de Küçük İstanbul olarak adlandırılan Kreuzberg’de büyümüş. Graffiti’yi buradaki Türk gençlerinden öğren öğrenen Kripoe, “Ben Kreuzberg’de ilk dönerimi yedim ve ilk ayranımı içtim. İlk kez Türk gençleriyle konuştum ve başarılı boyacıları Hallesches Tor’da boyarken izleyerek onlardan graffitiyi öğrendim.” diyor.

Graffitiyi gençliğinin ve kimliğinin bir parçası olarak gören Kripoe, İstanbul’daki sarı yumruklarla ilgili şunları söylüyor: “Umuyorum ki İstanbullu gençler de benim resimlerime bakıp imrenirler. Eğer ki insanlar resimlerimle motive olup faaliyette bulunurlar ve kendi şehirlerine yaratıcı bir şekil de verirlerse çok mutlu olurum.”

Kripoe, İstanbul’a gelmek fikrine yakın çevresinin ve ailesinin “Elini keserler”, “Müebbet hapse girersin” şeklinde yorumlar yaptığını söylüyor. Ama o İstanbul’a gelmekten ve bu resimleri yapmaktan çok memnun kalmış: “İnsanlar beni boyarken gördüklerinde yaptığımın ne anlama geldiğini sordular. Bazıları iltifat etti. Aynısını denemek için boya fiyatını soran da oluyordu. Polisin sert tutumuna karşı beni uyaranlar da oldu. Birkaç sefer de beni görünce dövmek için bağırarak koşan Türklerden kaçmak zorunda kaldım.”***

Graffiti nedir?
Graffiti duvara resim yapma sanatı. Hip hop kültürünün bir parçası. Çıkışını Almanya’da gerçekleştirmiş. Bu işin pirleri Berlin ve Münihli graffiti sanatçıları (writer) kabul ediliyor. Graffiti kültüründe “halka açık alanda yapılmış yasal olmayan işlere” genel olarak “bombing/bombalama” deniyor. Graffiti dilinde sarı yumruklar duvarda patlamış bir bomba aslında. Graffiti izinsiz yapılırsa yasa dışı kabul ediliyor. Türkiye’ye de hip hop müziğin yaygınlaşmaya başladığı 1990’lı yıllarda kendine yer buldu.

Kaynak: Zaman